Οι πρώτες μέρες μετά την Εισβολή [2 Κύπριοι -παιδιά τότε- θυμούνται]

Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων η σημερινή (20 Ιουνίου)


Ζητήσαμε από συμπατριώτες μας, οι 2 εκ των οποίων πρόσφυγες, να μας περιγράψουν τις πρώτες μέρες μετά την τουρκική εισβολή της 20ης Ιουλίου του 1974.


Επιμέλεια: Μιχάλης Μιχαηλίδης / Ανδρέας Κάτσιης

Κυρίως, θέλαμε αν είναι δυνατόν να εστιάσουν στη φιλοξενία που έτυχαν άλλους Κύπριους, ενίοτε αγνώστους, αλλά και στο πως ήταν η καθημερινότητά τους ως παιδιά, όπως επίσης και στις αναμνήσεις που κουβαλούν μέχρι σήμερα…

Είναι σίγουρα δύσκολο να μιλάς για τις μέρες του πολέμου και της εγκατάλειψης όταν έχεις βιώσει από πρώτο χέρι την προσφυγιά, τη βία, τον όλεθρο, την προδοσία... Είναι όμως εξίσου ελπιδοφόρο να ακούς πόσο μεγαλόψυχος και πρόθυμος να βοηθήσει (ανιδιοτελώς) ήταν ο κόσμος τότε, σε κάθε γωνιά του νησιού όπου κατέφθαναν χωρίς ελπίδα οι πρόσφυγες και γενικά όλοι όσοι εγκατέλειψαν τα σπίτια τους.
​
Έστω κι αν ήταν παιδιά, οι 4 των οποίων τις ιστορίες θα διαβάσεις πιο κάτω, έχουν μέχρι σήμερα έντονες αναμνήσεις και νοιώθουν ευγνωμοσύνη για τους ανθρώπους με τους οποίους μοιράστηκαν τη ζωή και την καθημερινότητά τους (στα Καμπιά, στο Κοιλάνι, στο Φρέναρος, στην Ορμήδεια, στον Κάμπο της Τσακκίστρας) για το διάστημα αμέσως μετά την εισβολή και μέχρι να «ηρεμίσουν» λίγο τα πράγματα.



Μιράντα Ιωαννίδου
​
Τον Ιούλιο του 1974 ήταν 5,5 ετών

Τρία από τα πιο μεγάλα παιδιά του ιερέα μάς έδωσαν τα κρεβάτια τους και οι ίδιοι ξάπλωναν στο πάτωμα. Τα μεσημέρια, ολόκληρη η 12μελής οικογένεια περίμενε να βάλουμε πρώτα εμείς φαγητό και μετά να βάλουν αυτοί.

Στην φωτογραφία είναι η Μαρία Νεοφύτου Καραζένου, στο πρώτο της σπίτι μετά την προσφυγιά

​Όταν έγινε η πρώτη εισβολή, μέναμε στο κέντρο της Λευκωσίας -πολύ κοντά στην πράσινη γραμμή. Όλοι στη γειτονιά τρομοκρατηθήκαμε τόσο πολύ από τους βομβαρδισμούς, που αποφασίσαμε να μετακινηθούμε εκτός Λευκωσίας για να είμαστε πιο ασφαλισμένοι. Ήμουνα τότε 5,5 χρονών και ήμασταν μαζί με τη μαμά, τη γιαγιά και τη μικρή (15 μηνών) αδελφή μου... Ο πατέρας μου έφεδρος και ο παππούς φύλακας στην Υδατοπρομήθεια -και οι δυο είχαν παρουσιαστεί στα πόστα τους. Η υπόλοιπη οικογένεια... στην Κερύνεια.

Έτσι, πήραμε το αυτοκίνητο μας, μαζί με άλλους φίλους γείτονες και πήραμε το δρόμο με προορισμό τα Καμπιά, έξω από τη Λευκωσία. Ήμασταν τρεις οικογένειες -τρία αυτοκίνητα- και καταλήξαμε στο χωριό Πέρα.

Εκεί αποφασίσαμε να μείνουμε για λίγο μέχρι να περάσει ο μεγάλος πανικός και ο όλεθρος του πολέμου. Οι δυο οικογένειες που ήταν μαζί μας, βρήκαν ένα σπίτι (ανώγειο) εγκαταλειμμένο, χωρίς παράθυρα και αποφάσισαν να μείνουν προσωρινά σε αυτό. Η μητέρα μου, λόγω του ότι είχαμε μαζί τη γιαγιά μου και τη μικρή αδελφή μου, αποφάσισε να πάει στην εκκλησία του χωριού, και να μείνουμε εκεί στο προαύλιο μέχρι να έρθει ο παπάς να μας ανοίξει για να μπούμε και να μείνουμε προσωρινά μέσα στην εκκλησία. Νομίζω, η μητέρα μου, το σκέφτηκε αυτό γιατί που αλλού θα μπορούσε να είναι περισσότερο ασφαλισμένη μια 35χρονη γυναίκα, με τα μωρά και την γριά μάνα της;

Όταν ήρθε ο ιερέας, μια γλυκιά πατρική φιγούρα, μας χαμογέλασε και είπε στη μητέρα μου ότι δεν μπορούμε να μείνουμε μέσα στην εκκλησία. Την ίδια στιγμή της πρότεινε να πάμε να μας φιλοξενήσει σπίτι του –μαζί με την πολύτεκνη οικογένειά του. Έτσι, καταλήξαμε στο σπίτι του Ιερέα του χωριού... ένα σπίτι φτωχικό αλλά γεμάτο φιλοξενία και αγάπη.

Ο ιερέας, η γυναίκα και τα παιδιά του (12 στο σύνολο) έκαναν τα πάντα για να μας κάνουν να νοιώσουμε σαν το σπίτι μας. Τρία από τα πιο μεγάλα παιδιά του ιερέα, μας έδωσαν τα κρεβάτια τους και οι ίδιοι ξάπλωναν στο πάτωμα. Τα μεσημέρια, ολόκληρη η μεγάλη αυτή οικογένεια περίμενε να βάλουμε εμείς φαγητό και μετά να βάλουν αυτοί. Τα μεγαλύτερα παιδιά έπαιζαν μαζί μου και με την αδελφή μου, κρατώντας μας συντροφιά... τρομερή η φιλοξενία και η αγάπη που γευτήκαμε από αυτούς τους ανθρώπους που καθόλου δεν γνωρίζαμε, σε αυτές τις μαύρες μέρες του πολέμου.

Για μένα, όλα ήταν πρωτόγνωρα και τόσο παράξενα... η ζωή στο χωριό, το σπίτι που είχε μια εσωτερική αυλή, με τις κότες του, τα κουνέλια του, τις κατσίκες του στο πίσω μέρος του σπιτιού... οι μυρωδιές του ροδοστάματος στην κουζίνα τους, το πλατύ χαμόγελο των παιδιών, το πρωινό ξύπνημα του πετεινού... Για μένα, ως παιδί, όλο αυτό έμοιαζε με εκδρομή... Η μάνα μου και η γιαγιά μου όμως, μαζί με τον Ιερέα και τους άλλους, γεμάτοι αγωνιά την έβγαζαν μέρα-νύχτα γύρω από ένα ραδιόφωνο... Μέχρι που ήρθε η μέρα να έρθουμε πίσω στο σπίτι μας στη Λευκωσία... και όλα πια έμοιαζαν σαν ένα όνειρο.
​
Αξέχαστος ο πόλεμος, μα μου έδωσε την ευκαιρία να θυμούμαι πάντα την καλοσύνη και την φιλοξενία αυτών των ανθρώπων... Ο Θεός να τους έχει καλά!



​Φάνης Πατσαλίδης

Τον Ιούλιο του 1974 ήταν 11 ετών

Όλοι έψαχναν κάπου να ξεκουραστούν, να κάνουν ένα μπάνιο, να χρησιμοποιήσουν την τουαλέτα, να ξανανιώσουν για λίγο άνθρωποι.

Καταγόμαστε από το Βαρώσι, μέναμε εκεί που τώρα είναι η περίκλειστη περιοχή. Τότε ήμουν 11 χρονών, αλλά όλα ήταν τόσο έντονα που ακόμη τα θυμάμαι σαν να ήταν χθες.

Μόλις έγινε η εισβολή, μεταφερθήκαμε σε συγγενείς μας στη Δερύνεια. Συγκεκριμένα, στην θεία Μαρούλλα, στην οποία μείναμε για αρκετές μέρες, αφού πιστεύαμε πώς θα τελείωνε το κακό και σύντομα θα επιστρέφαμε στο σπίτι μας και τη ζωή μας.

Αργότερα και αφού τίποτα δεν άλλαζε, φύγαμε και πήγαμε στο Φρέναρος. Εκεί, κάτι μακρινοί συγγενείς είχαν ένα χωράφι, στο οποίο προθυμοποιήθηκαν να μας φιλοξενήσουν, μέχρι να τελειώσουν οι φασαρίες.
Άλλοι στ’ αυτοκίνητα, άλλοι χύμα κάτω από δέντρα, μια κατάσταση δύσκολη, αλλά δεν είχαμε επιλογή. Όταν μας ενημέρωσαν ότι πλησίαζαν οι Τούρκοι, έπρεπε να φύγουμε και πάλι για να γλυτώσουμε. Καταλήξαμε τυχαία στο χωριό Ορμήδεια. Δεν ξέραμε κανέναν εκεί, αλλά όλα τα σπίτια ήταν ανοιχτά για να μας φιλοξενήσουν, να μας βοηθήσουν.

Μέναμε στο σπίτι ενός κυρίου που δεν γνωρίζαμε καν. Μας άνοιξε την πόρτα του, μας υποδέχτηκε και μας βοήθησε, τόσο εμάς, όσο και ένα σωρό άλλους πρόσφυγες. Όλοι έψαχναν κάπου να ξεκουραστούν, να κάνουν ένα μπάνιο, να χρησιμοποιήσουν την τουαλέτα, να ξανανιώσουν για λίγο άνθρωποι.
​
Εκεί, μεταξύ αγνώστων μείναμε και εμείς και κοιμόμασταν, θυμάμαι, στη βεράντα εκείνου του -κατάμεστου από πρόσφυγες- σπιτιού. Οι ιδιοκτήτες ήταν πολύ φιλόξενοι και μας έδιναν μέσα από τη ψυχή τους ότι μπορούσαν.




Πηγή: city.sigmalive.com